JUL - Juris Utriusque Licentiatus

Juristen afgestudeerd aan de oude Leuvense universiteit

In 2025 viert de Leuvense universiteit haar 600-jarig jubileum.
Reden voor Familiekunde Vlaanderen regio Leuven om daarrond een project op te starten. De keuze viel op een bewerking van de afgestudeerden van de oude universiteit – in 1797 opgeheven bij de Franse inval .

Over de gepromoveerde medici is reeds gepubliceerd_[1], maar de vele afgestudeerde juristen zijn nog niet in kaart gebracht wat vanuit genealogisch standpunt een spijtige zaak is._[2]

In een eerste fase heeft een groep projectmedewerkers_[3] gewerkt aan het systematisch oplijsten van deze juristen. De primaire bron hiervoor waren de algemene rekeningen van de universiteit. Het mag een geluk heten dat de promovendi bij het verdedigen van hun repetitio en het behalen van hun bul een vergoeding moesten betalen aan hun universiteit. Vanaf 1540 vermeldden deze rekeningen nominatief de nieuwe licentiaten bij het boeken van hun betaling.

Niet altijd, maar toch over langere periodes, wordt ook hun geboorteplaats en in mindere mate ook hun (adellijke) aanspreektitel toegevoegd.

^[4]

Vermits de rectoraten om de zes maanden (aanvankelijk zelfs om de drie maanden) van titularis wisselden en de rekeningen dan afgesloten werden, kunnen de promoties telkens minimaal binnen die tijdsperiode gesitueerd worden. In sommige registers wordt de exacte promotiedatum meegegeven.

Dit transcriptiewerk leverde zowat 10.000 namen van afgestudeerden van de beide rechtsfaculteiten op, in de periode van 1540 tot 1797. Bijna alle studenten behaalden het diploma van zowel canoniek als van burgerlijk recht, vandaar de term juris utriusque. Die lijst is evenwel onvolledig omdat er grote en kleinere lacunes in die bron zitten. We maakten gebruik van allerhande secundaire bronnen om zoveel als mogelijk de ontbrekende periodes aan te vullen.

Finaal hebben we nog twee grote lacunes, van 1556 tot 1594 en van 1654 tot 1659. Verder zijn er nog enkele geïsoleerde rectoraten die ontbreken.

Het is ook verre van een foutloze lijst. Transcriptiefouten wegens het voor ons moeilijk leesbare schrift of moeilijk herkenbare namen, maar ook omdat de klerken die de rekeningen opstelden zelf de hun aangereikte namen foutief lazen of schreven. Ook hier helpen secundaire bronnen om de namen correcter of beter leesbaar te maken.

Op de website van FV Leuven plaatsten we nu – in afwachting van een latere publicatie - twee alfabetische lijsten met beperkte informatie over de afgestudeerden: die van de 18^de eeuw en die van de periode 1540-1699; telkens de naam en voornaam, de geboorteplaats
(in zeldzame gevallen eerder de woonplaats) en het rectoraat voor de datering.
We hernemen een tweede maal deze gegevens en geven ze dan per geboorteplaats weer.

We nodigen alle lezers uit die fouten in die lijst vinden, of correctere naamsvormen kunnen suggereren, om met ons hierover contact op te nemen via familiekundeleuven@gmail.com.

U kunt ons ook contacteren als u meer informatie over de een of andere jurist wil bekomen, of bij het niet terugvinden van een persoon die zeker jurist was.

We zijn nu ook gestart met de tweede fase van het project. Bedoeling is om van zoveel mogelijk juristen de biografische gegevens te verzamelen. Enerzijds is dat de informatie over hun doop, overlijden en hun huwelijk. Maar ook een korte vermelding van hun beroepsactiviteiten of belangrijke elementen uit hun levensloop.
Tenslotte voegen we er alle ons gekende referenties over de afgestudeerde aan toe; dit kan ongetwijfeld een nuttige bron voor de historicus of de genealoog zijn.
Voor dit zeer omvangrijk werk, zouden we ook graag op jullie hulp kunnen rekenen. Zitten er in de lijst personen tussen, waarvan jullie biografische gegevens bezitten en met ons willen delen?
Ook dan kan u ons bereiken via bovenstaand mailadres. We zijn er u alvast dankbaar voor.
Omdat er, voor zover ons bekend, nog nergens een betrouwbare publicatie over de afgestudeerde juristen van de oude Leuvense universiteit bestaat, denken we dat deze (voorlopige) lijsten u behulpzaam kunnen zijn.

Hierbij een voorbeeld van zo’n lemma:

Ludovicus Philippus Emanuel de Waepenaert - praenobilis dominus
Dendermonde - JUL: 1752 - Matr: 31-8-1748
° 15-3-1729 fs Emmanuel Josephus [JUL 1720] en Maria Ludovica Thierin - † 1-3-1812 Sint Niklaas – x 31-1-1769 Sint-Niklaas met Maria Livina vander Sare
Ridder - heer van Clefs (Vrasene) - 1756 advocaat bij de Grote Raad van Mechelen – 1762 griffier en hoogschepen van het Land van Waas  

OUL: 284 - f°2 v°| AUL: L/3 f°27 r
L. Lindemans, Geschiedenis van de familie de Waepenaert, Brussel, 1986-1987, p. 202 e.v. 

600  jaar Leuvense alumni in de rechten    Een gemotiveerde groep vrijwilligers-genealogen van ‘Familiekunde Vlaanderen – Regio Leuven’ duikt reeds enkele jaren in de geschiedenis van onze oude Leuvense rechten-faculteit. De vereniging stelt lijsten op van de alumni uit de periode 1540 tot 1797. Ze vonden meer dan 10.000 namen van studenten die in de beide rechten, het civiel en het kerkelijk recht, zijn gepromoveerd.–Van zo veel mogelijk alumni verzamelen de vrijwilligers ook biografische gegevens over hun doop, overlijden, huwelijk, beroepsactiviteiten en andere interessante aspecten van hun levensloop. In deze  podcast  spreken Wouter Druwé (prof. Romeins recht en rechtsgeschiedenis) en Wout Vandermeulen (FWO-aspirant, drs. in de rechtsgeschiedenis) met Herman Swinnen, (voorzitter van FV-Leuven) over dit bijzondere project. Wat drijft hen? Waar botsen ze op? Wat zijn hun belangrijkste of meest opmerkelijke bevindingen? Een boeiend gesprek over de oudste alumni van onze faculteit.

beluister de podcast

--------

Weet dat bij FV Leuven nog een - hierbij aansluitend - project loopt. Ook de afgestudeerden van de Artes faculteit van de oude Leuvense Universiteit worden bewerkt. Het was een voorbereidende richting, waar de studenten in een van de vier pedagogieën (het Varken, de Burcht, de Valk en de Lelie) les kregen. Meer informatie hierover kunt u via bovenstaand mailadres bij de projectleider Kenneth Booten bekomen.