Familiekunde Vlaanderen
regio Leuven vzw

• Belgica Press is een initiatief van de Koninklijke Bibliotheek van België en heeft kranten tussen 1831 en 1970 gedigitaliseerd. De zoekfunctie geeft soms resultaat in kranten die niet online beschikbaar zijn, maar wel in de bibliotheek. Het programma werkt snel en de gevonden naam wordt aangekleurd op de getoonde bladzijde.

• Het stadsarchief van Aalst stelt een groot aantal kranten uit hun regio ter beschikking gaande van 1836 tot 1992. Omdat er ook nationale kranten bij horen, is het belang er van breder dan alleen voor het Aalsterse. De website werkt zeer snel en zoeken kan vrij verfijnd. Het resultaat geeft een overzicht van de gevonden artikels, telkens met de zin waarin het gezochte woord voorkomt.

• Je vindt hier allerlei dag- en weekbladen uit de 19de en 20ste eeuw. Ze behoren tot de rijke collecties van het Stadsarchief Leuven dat vele Leuvense kranten vanaf 1773 bewaart. Naast de eigen collecties, worden in de toekomst ook collecties van partners uit de regio toegevoegd. Of Leuvense krantencollecties die elders bewaard worden, zoals nu al die van het fonds Gaston Mertens uit de Koninklijke Bibliotheek van België.

• Kempense Kranten is dan weer toegespitst op de Kempen en bevat lokale kranten als Het Kempisch Annonceblad, de Gazet van Baelen, De Meerhoutenaer, en nog een hele reeks andere. De oudste kranten zijn van 1857. Verfijnd zoeken is mogelijk, maar het programma werkt (voorlopig ?) nog erg traag.

• Voor de streek Ieper-Poperinge bestaat er ook een gespecialiseerde website die zeer lokale en regionale kranten heeft gedigitaliseerd voor de periode 1840 – 1940.

• En voor de streek van het Waasland is er een ‘erfgoedbank’ die breder gaat dan alleen maar de kranten.

• De jongste in de rij is de website Nieuws van de Groote Oorlog. Dit project digitaliseerde de Belgische kranten en tijdschriften uit de periode 1914-1918, die door de slechte kwaliteit van het papier extra kwetsbaar waren. Het betreft zowel de reguliere kranten als de (soms handgeschreven) frontkrantjes. Het is wat zoeken om de werking te doorgronden, en de OCR (optical character recognition) tool heeft het dikwijls lastig met de fragiele krantenbladzijden.

• Ook kranten hebben soms een eigen digitaal archief, maar wegens auteursrechtelijke perikelen zijn ze dikwijls niet via internet thuis te raadplegen, maar enkel in leeszalen of bibliotheken. Het digitaal archief van de Gazet van Antwerpen/Mechelen is zo een voorbeeld. Ofwel zijn bepaalde titels (De Standaard, Het Nieuwsblad) enkel beschikbaar voor abonnees

• Voor Nederland vonden we http://www.delpher.nl/nl/kranten  tientallen kranten vanaf 17^e eeuw. De website werkt erg snel en het zoeken gaat makkelijk.

• Het is altijd nuttig de website van de Vlaamse Erfgoedbibiliotheek te consulterenvoor een overzicht van (nieuwe) binnen- buitenlandse digitale krantenarchieven.

Het ligt voor de hand dat zoeken op een weinig voorkomende naam veel succesvoller zal zijn dan zoeken op ‘Janssens of Peeters’. Maar als je fel beperkt in de gevraagde tijdspanne, kan misschien toch ook dan nuttige informatie over een bepaald gebeuren met de een of andere voorouder gevonden worden.

Zelf ontdekte ik bijvoorbeeld in het Nieuwsblad van Gheel dat mijn betovergrootvader in 1867 een diploma van 2^e graad behaalde aan de Normaalschool van Lier en uit de krant van 20 dagen later dat de Moniteur zijn benoeming afkondigde tot ondermeester te Waarloos.

Belangrijk om weten is ook dat de kranten eertijds veel meer ‘faits divers’ publiceerden dan nu. Je vindt er dan ook onverwachte artikel(tje)s over voorvallen in dorp of gemeente, over benoemingen in het onderwijs, de kerk, de administratie, het leger, het gerecht … Gerechtszaken, verkiezingstwisten, lokale advertenties …
Wel moet er rekening gehouden worden met het feit dat de meeste zoek-tools een of ander OCR methode gebruiken om de gedrukte krantenpagina’s te digitaliseren en ‘doorzoek-baar’ te maken. Omwille van de minder goede kwaliteit van het krantenpapier en de druk, gaat het hier soms wel eens mis. Zodat je bijvoorbeeld een artikel over Mertens niet vindt, omdat de digitale omzetting er Mettens van gemaakt heeft.

Ondanks dat is een boeiende ontdekkingstocht steeds gewaarborgd.                                             (Herman Swinnen)